In Nederland zorgen ongeveer 825.000 mensen langdurig en intensief voor een naaste. Mantelzorgers zijn onmisbaar. Want niet alle zorg kan door zorgprofessionals worden verleend. Omdat het binnenkort de ‘Dag van de Mantelzorg’ is, delen we graag een verhaal van een mantelzorger. Henk Kwast (87) heeft de zorg voor zijn vrouw Ria die dementie heeft. “We leven bij de dag. Zolang het nodig is, ben ik er voor haar. Het is geen opoffering.”
Op het kastje staat een feestelijke foto van het 50-jarig huwelijksfeest van Henk en Ria Kwast. Inmiddels zijn ze 56 jaar getrouwd. De laatste jaren is er veel veranderd in hun leven. Henk Kwast (87) zorgt voor zijn vrouw die Alzheimer heeft. Met veel liefde en toewijding maakt hij er het beste van ‘Ik kijk naar de dingen die nog wel kunnen’. Een ontmoeting met een vriendelijke, sportieve en ook realistische mantelzorger.
Na een carrière bij het Reactorcentrum in Petten en enkele verhuizingen, trok het echtpaar 17 jaar geleden naar Lelystad. Naar hun dochter die met haar gezin al in Lelystad woonde. Een stap waar ze geen moment spijt van hebben gehad. Een periode waar ze volop hebben genoten van het oppassen op de kleinkinderen en met ze op vakantie gaan. “Twee jaar geleden op 19 oktober 2020, werd het moeilijker,” vertelt Henk Kwast. De datum is in zijn geheugen gegrift. “Toen is er iets gebeurd waardoor het bergafwaarts ging met mijn vrouw.” Communiceren lukt sindsdien niet meer en lopen werd steeds moeilijker. Er kwam een hoog/laag bed in de woonkamer.
Er zijn voor haar
De zorg voor zijn vrouw bepaalt het ritme van het leven van de heer Kwast. ”Haar alleen laten kan niet en ze is volledig afhankelijk van me. Ik moet voor haar denken en doen. Wat ze wil eten en drinken of doen. Of ze de muziek die ik opzet voor haar wel leuk vindt? Ik hoop maar dat het goed is. Ze kan niet meer aangeven wat ze wil. Als het mooi weer is, neem ik haar in de rolstoel mee naar buiten. Een ommetje maken, wat winkelen, een ijsje eten of een terrasje pakken in de stad. Dat vindt ze wel leuk, denk ik.”
Op de dagen dat zijn vrouw naar de dagbesteding is, kan Henk Kwast wat voor zichzelf doen. Achter zijn computer of gewoon: even niets. Zelf is hij nog graag actief. Zo onderhoudt Henk contact met vakgenoten door o.a. het bezoeken van lezingen. Hockeyt hij in een veteranenteam, gaat hij graag naar de sportschool of zijn mannenclub. En stapt hij met plezier op zijn fiets voor een mooie tocht. Dit kan alleen als er iemand bij zijn vrouw is. Dat is puzzelen met uurtjes en budget. Zeker wanneer er een hockeywedstrijd ergens in het land is. Met hulp van zijn dochter, vrienden en het opsparen van uren voor individuele begeleiding uit het Modulair Pakket Thuis, lukt het om het te organiseren. “Het maakt dat ik het volhoud. Maar,” zo benadrukt de heer Kwast, “ik vind dat degenen die oppassen er moeten zijn voor Ria. Zij moet het plezierig vinden. Anders doe ik het niet!”
‘Ik moet wel volhouden’
Bij de dag leven
Niet alles is mogelijk. Zo zou Henk graag nog met zijn vrouw een weekje willen varen met MPS De Zonnebloem. Maar dat gaat niet, omdat mensen met dementie worden uitgesloten. “Dat vind ik jammer. Maar het is niet anders. Nu probeer ik een dag de Zonnebloem-bus te huren, al is dat ook een uitdaging. Ik ben redelijk gezond en zou best met mijn kleinzonen nog willen schaatsen. Maar ik neem nu geen risico’s. Ik wil niet iets breken, dat zou dramatisch zijn in deze situatie. Ik kijk daarom vooral naar wat wel kan, naar dingen die we nog wél kunnen doen. Dat maakt het leven gemakkelijker. En je houdt het langer vol.” Belangrijk hierbij is ook de zorg thuis. “Die zorg ervaar ik als plezierig en zeer liefdevol. Dat moet gezegd worden. Ze hebben oog voor Ria en voor mij. Er wordt meegedacht. Heel fijn. Terwijl Britt (verzorgende wijkzorg) mijn vrouw verwent en mooi maakt met een lippenstiftje of haar nagels lakt, kan ik naar de sportschool. Het houdt mij op de been.”
“Ik probeer het zo goed mogelijk te doen. Ik accepteer ‘dat het is, zoals het is’. Er een probleem van maken helpt niet. En ik moet het wel volhouden. Tot welk punt? Dat weet ik niet, dat is ook afhankelijk van de omstandigheden. We leven bij de dag. Als ik zie hoe Ria reageert op haar kinderen en kleinkinderen, maar ook op de dames van de Zorg dan ben ik ook blij. Zolang het nodig is, ben ik er voor haar. Het is geen opoffering.”
Zorgen voor de mantelzorger
Betrokkenheid van mantelzorgers in de zorg voor hun naaste is onvervangbaar. Zij kennen immers hun naaste als geen ander. Woonzorg Flevoland zoekt altijd naar samenwerking met mantelzorgers. Daarbij vinden wij het belangrijk om oog te hebben voor het welzijn en belastbaarheid van de mantelzorger. Wij zijn er voor de cliënt en mantelzorger.
Zo ondersteunen wij de mantelzorger:
• Bij de wijkverpleegkundige kunt u terecht bij vragen, adviezen en hulp.
• De wijkverpleegkundige kan ook de casemanager dementie inschakelen.
• Zorgmedewerkers komen dagelijks bij cliënten en mantelzorgers thuis. Zij hebben een goed beeld van hoe het gaat. U kunt hen ook altijd vragen.
• Mantelzorgen is vast onderwerp van het halfjaarlijkse evaluatiegesprek met de wijkverpleegkundige en het cliënttevredenheidsonderzoek.
• Individuele begeleiding maakt deel uit van het Modulair Pakket Thuis en Volledig Pakket Thuis. Of via WMO (Ondersteuning Thuis).
• Bijeenkomsten voor mantelzorgers.
